Umowa komisu
Komis – na mocy umowy komisu jedna strona (komisant) zobowiązuje się na zlecenie drugiej strony (komitenta), za wynagrodzeniem, do zawarcia jednego lub kilku czynności prawnych we własnym imieniu, lecz na rachunek komitenta. Na mocy umowy zawartej przez komisanta z osobą trzecią prawa i obowiązki nabywa komisant, niezależnie od tego, czy osoba trzecia została poinformowana o komitencie lub czy komitent utrzymywał z nią bezpośrednie relacje.
Umowa komisu może być zawarta na czas określony lub nieokreślony. W umowie komisu może, lecz nie musi, zostać wskazany obszar, na którym umowa jest realizowana, oraz obowiązek komitenta powstrzymania się od udzielania osobom trzecim prawa do zawierania w jego imieniu i na jego rachunek umów, których zawarcie zostało powierzone komisantowi. Umowa komisu może także zawierać lub nie zawierać określenia przedmiotów objętych umową.
Komitent jest zobowiązany zapłacić komisantowi wynagrodzenie. Jeżeli komisant poręczył, że osoba trzecia wykona umowę, komitent zobowiązany jest również wypłacić dodatkowe wynagrodzenie, określone w umowie. Jeżeli umowa komisu nie została wykonana z przyczyn leżących po stronie komitenta, komisant zachowuje prawo do wynagrodzenia oraz zwrotu poniesionych wydatków.
Komisant nie ponosi odpowiedzialności wobec komitenta za niewykonanie przez osobę trzecią umowy zawartej na koszt komitenta, z wyjątkiem sytuacji, gdy komisant poręczył za wykonanie umowy lub nie zachował należytej staranności przy wyborze osoby trzeciej jako strony umowy. Jeżeli osoba trzecia nie wykonuje umowy zawartej z komisantem, ten zobowiązany jest niezwłocznie poinformować o tym komitenta, zebrać niezbędne dowody i na żądanie komitenta przenieść na niego prawo dochodzenia roszczenia z tej umowy. W takim przypadku komisant może przenieść to roszczenie na komitenta niezależnie od ewentualnych ograniczeń lub zakazów zawartych w umowie między komisantem a osobą trzecią. Przeniesienie roszczenia nie zwalnia jednak komisanta z odpowiedzialności wobec osoby trzeciej za naruszenie zakazu lub ograniczenia dotyczącego cesji.
Komisant odpowiada wobec komitenta za utratę, brak lub uszkodzenie rzeczy należącej do komitenta, która znajduje się w jego posiadaniu, o ile nie udowodni, że szkoda nie powstała z jego winy. Jeżeli przy odbiorze rzeczy od komitenta lub osoby trzeciej komisant zauważy wady lub uszkodzenia, a także jeżeli w późniejszym czasie ktoś wyrządzi szkodę rzeczom komitenta będącym u komisanta, komisant jest zobowiązany do ochrony interesów komitenta, zebrania dowodów i niezwłocznego poinformowania go o tym.
Umowa komisu wygasa, gdy:
- Komitent z niej rezygnuje;
- Komisant z niej rezygnuje – w przypadkach przewidzianych w ustawie lub umowie;
- Komisant umiera, zostaje uznany za ubezwłasnowolnionego, częściowo ubezwłasnowolnionego, zaginionego, zostaje rozwiązany lub staje się niewypłacalny (wszczęto wobec niego postępowanie upadłościowe).
Jeżeli wobec komisanta wszczęto postępowanie upadłościowe na Litwie, wszystkie prawa i obowiązki wynikające z umowy zawartej na polecenie komitenta przechodzą na komitenta.