Umowa o pracę na Litwie

Podstawowe zasady umowy o pracę

Umowa o pracę jest porozumieniem pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, na mocy którego pracownik zobowiązuje się wykonywać określoną pracę zgodnie z posiadanym zawodem, specjalnością, kwalifikacjami lub zajmować określone stanowisko, przestrzegając zasad ustalonych w miejscu pracy, natomiast pracodawca zobowiązuje się zapewnić pracownikowi pracę określoną w umowie, wypłacać ustalone wynagrodzenie oraz zagwarantować warunki pracy przewidziane w przepisach prawa pracy obowiązujących w Republice Litewskiej, innych aktach prawnych, układzie zbiorowym oraz w porozumieniu stron.

Treść umowy o pracę obejmuje uzgodnione warunki, które określają prawa i obowiązki stron. Strony nie mogą ustalać takich warunków, które pogarszałyby sytuację pracownika w porównaniu z warunkami wynikającymi z Kodeksu pracy, ustaw, innych aktów normatywnych czy układu zbiorowego pracy obowiązujących.

W umowie o pracę strony muszą uzgodnić istotne warunki umowy, takie jak: miejsce pracy pracownika (firma, instytucja, organizacja, jednostka organizacyjna itp.) oraz obowiązki pracownicze, czyli pracę w określonym zawodzie, specjalności, kwalifikacjach lub na określonym stanowisku. W umowie ustala się również warunki wynagradzania (system wynagradzania, wysokość wynagrodzenia, terminy wypłaty itp.). Mogą być również ustalane inne warunki, jeśli nie są zabronione przez przepisy prawa pracy, inne akty prawne lub układ zbiorowy pracy (np. okres próbny, łączenie stanowisk, odpowiedzialność materialna).

Umowę o pracę uważa się za zawartą, gdy strony uzgodnią jej warunki. Umowa powinna być sporządzona w formie pisemnej zgodnie ze wzorem obowiązującym w Republice Litewskiej. Sporządza się ją w dwóch egzemplarzach – jeden dla pracownika, drugi dla pracodawcy. Umowę podpisuje pracodawca lub osoba przez niego upoważniona oraz pracownik. Podpisując umowę, pracodawca lub jego upoważniony przedstawiciel ma obowiązek zapoznać osobę zatrudnianą z warunkami pracy, układem zbiorowym, regulaminem pracy oraz innymi obowiązującymi w zakładzie aktami wewnętrznymi regulującymi jej pracę.

Umowy o pracę mogą być:

1. Na czas nieokreślony – zawierane na nieograniczony okres;
2. Na czas określony – zawierane na określony czas lub na czas wykonania określonych prac, jednak nie dłużej niż na pięć lat;
3. Tymczasowe – zawierane na okres nie dłuższy niż dwa miesiące;
4. Sezonowe – zawierane w celu wykonywania prac sezonowych. Prace sezonowe to prace wykonywane z powodu warunków przyrodniczych lub klimatycznych jedynie w określonych okresach roku (sezonach), nie dłużej niż osiem miesięcy w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy, i ujęte w oficjalnym wykazie prac sezonowych;
5. Na dodatkową pracę lub drugie stanowisko – pracownik może umówić się z pracodawcą, jeśli nie zabraniają tego przepisy prawa, że w tym samym miejscu pracy będzie pełnił dodatkowe obowiązki lub wykonywał dodatkową pracę (nieuzgodnioną wcześniej w umowie), a także może zawrzeć umowę na drugie stanowisko w innej firmie;
6. Z pracownikami wykonującymi pracę w domu – umowa może przewidywać, że uzgodnione obowiązki pracownicze będą wykonywane w domu;
7. Na świadczenie usług domowych – pracownik zobowiązuje się do wykonywania na rzecz pracodawcy osobistych usług gospodarstwa domowego;
8. Inne.

Pracodawca nie ma prawa wymagać od pracownika wykonywania pracy, która nie została uzgodniona w umowie o pracę. Każda dodatkowa praca lub funkcja musi być przedmiotem odrębnego porozumienia i zapisu w umowie.