Leasing: definicja, warunki i odpowiedzialność stron
Leasing (najem finansowy) – to forma działalności inwestycyjnej, w ramach której majątek jest nabywany i przekazywany na podstawie umowy leasingu osobom prawnym lub fizycznym za określoną opłatą, na określony czas i na warunkach określonych w umowie, z prawem leasingobiorcy do wykupu przedmiotu leasingu. Po zawarciu umowy leasingu leasingobiorca uzyskuje prawo do korzystania z ruchomości lub nieruchomości na ustalony czas. Prawo własności pozostaje przy firmie leasingodawcy do momentu, gdy leasingobiorca nie wypełni wszystkich zobowiązań płatniczych wynikających z leasingu.
Leasingodawca wybiera sprzedawcę i przedmiot leasingu zgodnie ze wskazaniami leasingobiorcy i nie ponosi odpowiedzialności za wybór sprzedawcy lub przedmiotu leasingu, jeżeli umowa leasingowa nie stanowi inaczej. Leasingodawcą, zgodnie z umową, może być bank lub inna spółka prawa handlowego działająca w celu osiągnięcia zysku.
Warunki umowy leasingu, prawa oraz odpowiedzialność leasingodawcy i leasingobiorcy
Przedmiotem umowy leasingu mogą być wszelkie niezużywalne ruchomości i nieruchomości, z wyjątkiem gruntów i zasobów naturalnych. Leasingodawca może przenieść na osoby trzecie wszystkie lub część swoich praw wynikających z umowy leasingu i jej przedmiotu. Takie przeniesienie praw nie zwalnia leasingodawcy z jego zobowiązań, które stały się wymagalne przed ich przekazaniem osobom trzecim, i nie zmienia istoty umowy leasingu. Leasingobiorca może przenieść prawo do korzystania z przedmiotu leasingu lub inne prawo wynikające z umowy leasingowej wyłącznie po uzyskaniu uprzedniej pisemnej zgody leasingodawcy. Leasingodawca nie ma prawa zastawiać przedmiotu leasingu bez pisemnej zgody leasingobiorcy, chyba że umowa leasingowa stanowi inaczej.
Leasingodawca, nabywając przedmiot leasingu, ma obowiązek poinformować sprzedawcę, że nabywa go w celu przekazania go w leasing konkretnej osobie.
Jeżeli umowa leasingowa nie stanowi inaczej, przedmiot leasingu jest przekazywany leasingobiorcy bezpośrednio w jego miejscu działalności. W przypadku gdy przedmiot leasingu nie zostanie przekazany leasingobiorcy w terminie wskazanym w umowie, a jeżeli termin nie został ustalony – w rozsądnym terminie, leasingobiorca ma prawo rozwiązać umowę leasingu i żądać odszkodowania za poniesione szkody, jeżeli przedmiot leasingu nie został przekazany z winy leasingodawcy. Leasingobiorca ma także prawo wstrzymać się z dokonywaniem płatności okresowych do czasu, gdy leasingodawca prawidłowo wykona swój obowiązek przekazania przedmiotu leasingu.
Warunki umowy leasingu dotyczące utraty, naprawy, odpowiedzialności i rozwiązania umowy
Ryzyko przypadkowej utraty lub uszkodzenia przedmiotu leasingu przechodzi na leasingobiorcę z chwilą przekazania mu tego przedmiotu, chyba że umowa leasingu stanowi inaczej. Leasingobiorca ponosi wszystkie koszty utrzymania i napraw przedmiotu leasingu. Jeżeli umowa leasingu nie stanowi inaczej, leasingodawca nie ponosi odpowiedzialności wobec leasingobiorcy za wady przedmiotu leasingu, z wyjątkiem sytuacji, gdy leasingobiorca opierał się na doświadczeniu i wiedzy leasingodawcy lub gdy leasingodawca wpływał na wybór sprzedawcy i przedmiotu leasingu. Leasingobiorca ma obowiązek korzystać z przedmiotu leasingu i utrzymywać go z należytą starannością, zachowując go w stanie, w jakim został mu przekazany, uwzględniając normalne zużycie oraz zmiany przewidziane w umowie. W przypadku naruszenia tego obowiązku leasingodawca ma prawo żądać natychmiastowej zapłaty pełnej wartości umowy albo rozwiązać umowę i dochodzić odszkodowania.
W przypadku rażącego naruszenia umowy przez leasingobiorcę leasingodawca ma prawo zażądać na piśmie usunięcia naruszenia w rozsądnym terminie, o ile pozwalają na to okoliczności. Jeżeli leasingobiorca nie usunie naruszenia, leasingodawca ma prawo zażądać wcześniejszej zapłaty rat leasingowych lub rozwiązać umowę leasingu. Po rozwiązaniu umowy leasingodawca ma prawo żądać zwrotu przedmiotu leasingu oraz dochodzić od leasingobiorcy odszkodowania w wysokości, która postawi leasingodawcę w sytuacji, w jakiej znajdowałby się, gdyby leasingobiorca należycie wykonał swoje zobowiązania wynikające z umowy.