Administracyjne kary i ich przeznaczenie
Administracyjne kary to sankcje o charakterze represyjnym i przymusowym, których celem jest ukaranie sprawcy naruszenia prawa. Stosując te środki oddziaływania, osoba, wobec której są one skierowane, zostaje pozbawiona określonych praw lub wolności, wartości materialnych albo doświadcza innych ograniczeń prawnych. Kary muszą być wymierzane zgodnie z prawem i sprawiedliwie, z zachowaniem ogólnych wymagań przewidzianych przez ustawy w Republice Litewskiej.
Kara za administracyjne naruszenie prawa jest wymierzana w granicach określonych przez akt normatywny przewidujący odpowiedzialność za dane naruszenie, ściśle według Kodeksu Wykroczeń Administracyjnych Republiki Litewskiej oraz innych aktów prawnych dotyczących naruszeń administracyjnych. Przy wymierzaniu kary uwzględnia się charakter popełnionego naruszenia prawa, osobowość sprawcy oraz okoliczności łagodzące i obciążające.
Okoliczności łagodzące – okoliczności, które powodują złagodzenie odpowiedzialności prawnej za popełnienie naruszenia prawa (przestępstwa, wykroczenia administracyjnego). W przypadku popełnienia wykroczenia lub przestępstwa i ujawnienia się okoliczności łagodzących kara może zostać zmniejszona. Decyzja o złagodzeniu kary pozostaje w gestii sędziego lub organu wymierzającego karę.
Okoliczności obciążające – okoliczności, które sprawiają, że za popełnione naruszenie prawa lub przestępstwo mogą być stosowane najsurowsze kary przewidziane w ustawie. W przypadku popełnienia wykroczenia lub przestępstwa sędzia lub organ, uwzględniając okoliczności obciążające, wymierza wyższe, a nawet maksymalne kary przewidziane ustawą. Prawo do określenia stopnia zwiększenia kary należy do sędziego lub organu wymierzającego karę.
Okoliczności łagodzące odpowiedzialność za administracyjne naruszenie prawa są następujące:
- sprawca szczerze żałuje, pomógł wyjaśnić naruszenie i osoby w nim uczestniczące;
- sprawca dobrowolnie naprawił szkodę lub usunął wyrządzone szkody;
- naruszenie prawa zostało popełnione z powodu bardzo trudnej sytuacji materialnej sprawcy;
- naruszenie prawa zostało popełnione w wyniku przymusu psychicznego lub fizycznego;
- naruszenie prawa zostało popełnione w warunkach konieczności;
- naruszenie prawa zostało popełnione w przekroczeniu granic obrony koniecznej;
- naruszenie prawa zostało popełnione w stanie silnego wzburzenia wywołanego bezprawnymi działaniami pokrzywdzonego;
- naruszenia prawa dopuścił się nieletni;
- naruszenia prawa dopuściła się kobieta w ciąży;
- naruszenia prawa dopuściła się osoba niepełnosprawna (inwalida I lub II grupy) lub osoba, która ukończyła 65 lat.
Okoliczności obciążające odpowiedzialność za administracyjne naruszenie prawa na Litwie są następujące:
- naruszenie prawa zostało popełnione przez grupę osób. Organ (urzędnik), uwzględniając charakter i stopień udziału poszczególnych osób w popełnieniu naruszenia prawa lub pomoc w wyjaśnieniu okoliczności jego popełnienia, może nie uznać tej okoliczności za obciążającą;
- naruszenie prawa zostało popełnione z pobudek chuligańskich;
- naruszenie prawa zostało popełnione z wykorzystaniem klęski żywiołowej lub wypadku;
- naruszenie prawa spowodowało poważne następstwa lub duże straty majątkowe;
- w ciągu roku ponownie popełniono naruszenie prawa tego samego rodzaju, za które sprawca był już ukarany administracyjnie w Republice Litewskiej;
- naruszenie prawa zostało popełnione przez osobę, która wcześniej popełniła przestępstwo;
- w naruszenie prawa został wciągnięty nieletni;
- naruszenie prawa zostało popełnione przez osobę nietrzeźwą lub osoby znajdujące się pod wpływem narkotyków, substancji psychotropowych lub toksycznych. Organ (urzędnik) wymierzający karę administracyjną, w zależności od charakteru naruszenia prawa, może nie uznać tej okoliczności za obciążającą.