Definicja i zakres prokury
Prokura – to pełnomocnictwo, na podstawie którego osoba prawna (przedsiębiorca) udziela swojemu pracownikowi lub innej osobie prawa do dokonywania we własnym imieniu i w interesie reprezentowanego wszystkich czynności prawnych związanych z działalnością przedsiębiorstwa osoby prawnej (przedsiębiorcy).
Na Litwie prokura daje również prawo do dokonywania czynności prawnych w imieniu i na rzecz reprezentowanego przed sądami i innymi instytucjami pozasądowymi. Prokurentem jest osoba, której udzielono prokury.
Prokurę wydaje odpowiedni organ zarządzający osoby prawnej albo właściciel osoby prawnej lub upoważniona przez niego osoba – zgodnie z trybem przewidzianym w dokumentach założycielskich tej osoby prawnej (w Republice Litewskiej). Prokura może być udzielona kilku osobom (tzw. prokura łączna). W takim przypadku wszyscy prokurenci muszą działać wspólnie.
Prokura musi mieć formę pisemną i być podpisana przez osobę uprawnioną do jej udzielenia. Prokura musi być zarejestrowana zgodnie z przepisami prawa litewskiego.
Prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa, który:
- Może być udzielony wyłącznie przez przedsiębiorcę – osobę prawną lub osobę fizyczną,
- Może być udzielony wyłącznie osobie fizycznej, zazwyczaj pracownikowi osoby prawnej (prokurentowi),
- Jest stosowany wyłącznie w stosunkach biznesowych oraz do dokonywania czynności prawnych przed sądami i innymi instytucjami.
Prokurent nie ma prawa i nie może zostać upoważniony do:
- Zbycia nieruchomości reprezentowanego (np. Przedsiębiorstwa) ani do obciążenia praw do niej,
- Podpisania bilansu oraz deklaracji podatkowej reprezentowanego,
- Ogłoszenia upadłości reprezentowanego,
- Udzielenia dalszej prokury,
- Przyjęcia nowych wspólników do przedsiębiorstwa,
- Przekazania swoich pełnomocnictw innej osobie.
Prokura wygasa, gdy:
- Reprezentowany ją odwoła,
- Prokurent z niej zrezygnuje,
- Wobec reprezentowanego zostanie wszczęte postępowanie upadłościowe,
- Osoba prawna, która wydała prokurę, zostaje zlikwidowana lub zreorganizowana,
- Prokurent umrze.
Reprezentowany może zlecić swoim pracownikom wykonywanie zwykłych i codziennych czynności w danej dziedzinie działalności gospodarczej bez udzielania prokury. Na Litwie domniemywa się, że pracownicy sklepu lub magazynu bez specjalnego pełnomocnictwa mają prawo do sprzedaży, wydawania lub odbierania towarów, a także do przyjmowania reklamacji dotyczących ilości i jakości towarów.