Franczyza na Litwie

Forma współpracy

Franczyza to forma długoterminowej współpracy regulowanej umową pomiędzy dwoma prawnie niezależnymi przedsiębiorstwami, w ramach której za określoną jednorazową i/lub stałą opłatą jedno przedsiębiorstwo (biorca franczyzy) uzyskuje możliwość, na ściśle określonych warunkach, korzystania z praw drugiego przedsiębiorstwa (dawcy franczyzy).
Przedmiotem tych praw jest możliwość korzystania z nazwy firmy dawcy franczyzy, sprzedaży i/lub produkcji jego towarów, prawo do chronionych informacji handlowych lub produkcyjnych, możliwość korzystania z doświadczenia dawcy franczyzy itp.
Dawca franczyzy zobowiązuje się do udzielania biorcy franczyzy różnego rodzaju pomocy przy budowie i wyposażeniu przedsiębiorstwa, organizacji pracy oraz innych działań.

Umowa franczyzowa

Umowy franczyzowe różnią się od innych form współpracy elastycznością oraz tym, że obejmują nie tylko towary i technologie, lecz także starannie przygotowane narzędzia marketingowe, z dużym naciskiem na budowanie wizerunku firmy i produktów.
Stronami umowy franczyzowej mogą być wyłącznie przedsiębiorcy.

Umowa franczyzowa musi być sporządzona w formie pisemnej. Niezachowanie formy pisemnej powoduje jej nieważność. Dla osób trzecich umowa może być wykorzystana wyłącznie po zarejestrowaniu faktu zawarcia umowy franczyzowej w ustawowo określonym trybie w rejestrze osób prawnych, w którym zarejestrowany jest właściciel praw.
Jeżeli właściciel praw jest zarejestrowany w państwie obcym, fakt zawarcia umowy franczyzowej powinien zostać zarejestrowany w rejestrze osób prawnych w Litwie, w którym zarejestrowany jest użytkownik.
Jeżeli przedmiotem umowy franczyzowej jest obiekt chroniony prawem własności przemysłowej, fakt zawarcia umowy musi być również zarejestrowany w odpowiedniej instytucji, która prowadzi rejestr takich praw.

Umowa subfranczyzy

Umowa franczyzowa może przewidywać prawo użytkownika do udzielania innym osobom prawa do korzystania ze wszystkich lub niektórych przyznanych mu praw na warunkach subfranczyzy. Warunki subfranczyzy muszą być określone w umowie franczyzowej lub uzgodnione później z właścicielem praw.
Umowa franczyzowa może również przewidywać obowiązek użytkownika, aby po zawarciu umowy udzielił innym osobom prawa do korzystania z tych praw przez określony czas na zasadach subfranczyzy.
Umowa subfranczyzy nie może być zawarta na dłuższy okres niż sama umowa franczyzowa. W przypadku unieważnienia umowy franczyzowej, umowa subfranczyzy również staje się nieważna.

Właściciel praw jest zobowiązany:

1. Przekazać użytkownikowi dokumentację techniczną i handlową oraz inne informacje niezbędne do korzystania z przyznanych praw, a także przeszkolić użytkownika i jego pracowników we wszystkich kwestiach związanych z realizacją tych praw;
2. Wydać użytkownikowi przewidziane w umowie licencje i zapewnić ich prawidłową rejestrację.

Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, właściciel praw jest zobowiązany:

1. Zapewnić rejestrację umowy franczyzowej;
2. Zapewniać użytkownikowi stałą pomoc techniczną i doradczą oraz wspierać szkolenia pracowników;
3. Kontrolować jakość towarów, usług lub prac wykonywanych przez użytkownika w ramach umowy franczyzowej.

Użytkownik, uwzględniając charakter i specyfikę swojej działalności oraz warunki umowy franczyzowej, jest zobowiązany:

1. W sposób określony w umowie franczyzowej używać w swojej działalności nazwy firmy, znaku towarowego lub usługowego właściciela praw;
2. Zapewniać odpowiednią jakość towarów, prac lub usług wytwarzanych, wykonywanych lub świadczonych na podstawie umowy franczyzowej;
3. Przestrzegać wskazówek i instrukcji właściciela praw dotyczących korzystania z praw, wyglądu wewnętrznego i zewnętrznego lokali użytkowych oraz innych warunków działalności określonych w umowie;
4. Zapewniać klientom dodatkowe usługi, których mogli się oni racjonalnie spodziewać, nabywając towary, zlecając prace lub zamawiając usługi bezpośrednio u właściciela praw;
5. Nie ujawniać osobom trzecim tajemnic handlowych lub produkcyjnych ani innej poufnej informacji uzyskanej od właściciela praw;
6. Zawrzeć umowę subfranczyzy, jeżeli taki obowiązek wynika z umowy franczyzowej;
7. Informować klientów w sposób dla nich najbardziej oczywisty, że działa na podstawie umowy franczyzowej oraz korzysta z nazwy firmy, znaku towarowego lub innego symbolu identyfikującego właściciela praw.

Strony mogą przewidzieć w umowie jedynie takie warunki ograniczające konkurencję, które nie są zakazane przez prawo konkurencji. Umowa franczyzowa może przewidywać m.in.:

1. Obowiązek właściciela praw, aby nie udzielać innym osobom analogicznych praw wyłącznych na tym samym obszarze, na którym działa użytkownik, lub obowiązek powstrzymania się od prowadzenia podobnej działalności na tym obszarze;
2. Obowiązek użytkownika, aby nie konkurować z właścicielem praw na obszarze określonym w umowie, w danej branży, w której korzysta on z udzielonych praw;
3. Zakaz zawierania przez użytkownika umów franczyzowych o podobnych prawach z konkurentami (lub potencjalnymi konkurentami) właściciela praw;
4. Obowiązek użytkownika uzgadniania z właścicielem praw układu lokalu użytkowego określonego w umowie oraz jego wyglądu wewnętrznego i zewnętrznego.

Warunki umowy franczyzowej ograniczające prawa stron mogą zostać uznane za nieważne na podstawach i w trybie przewidzianym w przepisach prawa konkurencji, jeżeli warunki te ograniczają konkurencję.

Nieważne są w szczególności te postanowienia umowy franczyzowej, które są zakazane przez prawo konkurencji, w tym:

1. Postanowienia przyznające właścicielowi praw możliwość ustalania cen lub minimalnych cen towarów, prac lub usług użytkownika;
2. Postanowienia przyznające użytkownikowi prawo sprzedaży towarów, wykonywania prac lub świadczenia usług wyłącznie określonej kategorii klientów lub wyłącznie klientom z obszaru wskazanego w umowie franczyzowej.