Prawna regulacja dokumentacji spadkowej na Litwie
Dziedziczenie to przejście majątkowych praw, obowiązków oraz niektórych osobistych niemajątkowych praw zmarłej osoby fizycznej na jej spadkobierców, zgodnie z przepisami ustawy lub wolą wyrażoną w testamencie.
Dziedziczeniu podlegają dobra materialne (nieruchomości i ruchomości) oraz dobra niematerialne (papiery wartościowe, patenty, znaki towarowe itd.), majątkowe prawa wierzytelności spadkodawcy oraz jego zobowiązania majątkowe, a także – w przypadkach przewidzianych ustawą – własność intelektualna (majątkowe prawa autorskie do utworów literackich, naukowych i artystycznych, pokrewne prawa majątkowe oraz prawa do własności przemysłowej) i inne określone w ustawach prawa i obowiązki majątkowe.
Nie podlegają dziedziczeniu osobiste niemajątkowe i majątkowe prawa nierozerwalnie związane z osobą spadkodawcy (prawo do czci i godności, autorstwo, prawo do nazwiska autorskiego, nienaruszalność utworu, prawo do nazwiska wykonawcy i nienaruszalność wykonania), prawo do alimentów i zasiłków wypłacanych na utrzymanie spadkodawcy, prawo do emerytury – z wyjątkiem wyjątków przewidzianych w ustawach.
Dziedziczenie może nastąpić z mocy ustawy lub na podstawie testamentu. Dziedziczenie ustawowe ma miejsce w zakresie, w jakim nie zostało zmienione testamentem. Jeżeli nie ma spadkobierców ani ustawowych, ani testamentowych, lub nikt ze spadkobierców nie przyjął spadku, albo spadkodawca pozbawił wszystkich spadkobierców prawa do dziedziczenia, majątek zmarłego przechodzi na własność państwa.
Spadkodawca – osoba, po śmierci której powstaje spadek. Spadkodawcą może być wyłącznie osoba fizyczna.
Spadkobierca – to osoba, która dziedziczy majątek zmarłego. Spadkobiercami mogą być:
- w przypadku dziedziczenia ustawowego – osoby fizyczne, które były żywe w chwili śmierci spadkodawcy, jego dzieci urodzone po jego śmierci, a także państwo litewskie;
- w przypadku dziedziczenia testamentowego – osoby fizyczne, które były żywe w chwili śmierci spadkodawcy, a także osoby poczęte za jego życia i urodzone po jego śmierci; osoby jeszcze niepoczęte, które zostały wskazane w testamencie, jeśli urodziły się później;
- w przypadku dziedziczenia testamentowego – osoby prawne, które istniały w chwili śmierci spadkodawcy lub zostały utworzone zgodnie z wolą wyrażoną w testamencie spadkodawcy.
Spadkobiercami testamentowymi mogą być również państwo, gminy na Litwie.
Kolejność spadkobierców ustawowych: dzieci i dzieci adoptowane, rodzice, rodzice adopcyjni, wnuki, dziadkowie i prawnuki spadkodawcy, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, a także rodzeństwo ojca i matki oraz ich dzieci.
Za moment otwarcia spadku uważa się chwilę śmierci spadkodawcy, a w przypadku ogłoszenia osoby za zmarłą – dzień, w którym uprawomocniło się orzeczenie sądu o uznaniu za zmarłego, albo dzień śmierci wskazany w orzeczeniu.
Testator może sporządzić testament osobiście, jeżeli jest osobą mającą pełną zdolność do czynności prawnych i czyni to z własnej woli. Może on przekazać cały majątek lub jego część dowolnym osobom, jak również pozbawić dziedziczenia wybranych spadkobierców. Testamenty mogą być osobiste (własnoręcznie napisane) lub urzędowe (sporządzone w dwóch egzemplarzach i poświadczone przez notariusza).
W Republice Litewskiej należy zgłosić się do notariusza w celu przyjęcia spadku w terminie trzech miesięcy od śmierci osoby. Po upływie tego terminu, notariusz nie może wszcząć postępowania spadkowego bez orzeczenia sądu o faktycznym przyjęciu spadku lub przywróceniu terminu. Jedyna czynność notarialna – przyjęcie spadku – musi być dokonana u konkretnego notariusza. Przepisy przewidują, że należy zgłaszać się do notariusza zgodnie z ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy, aby nie wszczynano kilku postępowań spadkowych dotyczących tej samej osoby.